"Oblicza getta" to wystawa przygotowana w 80. rocznicę likwidacji getta we Włodawie w ramach zadania pt. Getto we Włdoawie w 80. rocznicę likwidacji-dokończyć historię - dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury- Państwowego Funduszu Celowego.
Getto we Włodawie
W styczniu 1940 roku Niemcy utworzyli we Włodawie getto. Było ono zlokalizowane w rejonie ulic: Wyrykowskiej (obecnej ul. Tysiąclecia Państwa Polskiego), Okunińskiej i Kotlarskiej, Błotnej i Tylnej (nieistniejące dziś). Teren getta był ogrodzony. Uwięziono w nim ok. 9 – 10 tys. Osób, w tym miejscowych Żydów oraz przesiedleńców z Kalisza, Mielca, Poznania, Wiednia, Bydgoszczy, Łodzi i Mławy. Liczba ta ciągle wzrastała w związku z postępującą akcją przesiedleńczą ustanowioną zarządzeniem Hansa Himmlera z dnia 30 października 1939 roku.
W dniu 27 stycznia 1940 roku powołano lokalne władze, policję żydowską i służbę porządkową. Do Judenratu przynależeli Żydzi: min. Szyja Zomer- prezes, Abraham Kahan- wiceprezes, Szyja Lichtenberg, rabin Mendele Morgensztern, Mejer Berensztajn, Jankiel Richtman, Ignacy Brandszteter, dr Adam Szprynger, Hersz Buchbinder, Hersz Bober i Antoni Gruber. Judenrat wyznaczał do pracy robotników, głównie przy melioracji rzek Tarasienki i Włodawki oraz osuszaniu Stawu Włodawskiego, Krowiego Bagna. Cześć z nich zatrudniono w pobliskim obozie pracy w Adampolu gdzie komendantem był Willy Seelinger. Inni z kolei zostali wysłani do pracy przy budowie niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
Ludność getta została poddana narastającym represjom. Brak żywności, trudne warunki sanitarne i choroby przyczyniały się do wysokiej śmiertelności. Na początku podstawowej pomocy żywnościowej, higienicznej, medycznej udzielała Żydowska Samopomoc Społeczna z Krakowa poprzez utworzoną delegaturę we Włodawie. Siedziba mieściła się przy ul. Solnej 20, a jej kierownikiem był Abraham Kahan. Sierotom żydowskim pomagał Komitet Pomocy Dzieciom wspierany finansowo przez CENTOS z Warszawy. Na początku 1941 r. getto włodawskie liczyło 7 884 Żydów. Wkrótce wybuchła epidemia tyfusu. Chorych kierowano do żydowskiego szpitala, szpitala miejskiego i do Lublina. Sytuacja stała się dramatyczna, kiedy wprowadzono w życie operację pod kryptonimem ,,Akcja Reinhardt”. W nocy z 16 na 17 marca 1942 r. Niemcy rozpoczęli deportację Żydów z getta w Lublinie do obozu zagłady w Bełżcu. Jednocześnie zaczęli tam wywozić także Żydów lwowskich. Tak zaczęła się operacja "Reinhardt", której celem było wymordowanie ludności żydowskiej z pięciu dystryktów Generalnego Gubernatorstwa (warszawskiego, radomskiego, krakowskiego, lubelskiego i galicyjskiego). Decyzja o wymordowaniu wszystkich europejskich Żydów zapadła jesienią 1941 r. Aby skoordynować działania poszczególnych segmentów aparatu państwowego III Rzeszy 20 stycznia 1942 r. zorganizowano konferencję w Wansee w Berlinie. Przedstawiciel generalnego gubernatora Hansa Franka domagał się na niej, aby "ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej" zacząć od okupowanej Polski.
Na ekspozycji wykorzystano zbiory archiwalne i audiowizualne Muzeum – Zespołu Synagogalnego we Włodawie, zbiory archiwalne Niedersächsisches Landesarchiv, fotografie i relacje z Księgi Pamięci Okolic Włodawy.
Czas trwania: 12.10.2023 r.- 10.05.2024 r.
