Wystawa ma za zadanie zaprezentowanie zwyczajów i obrzędów towarzyszących narodzinom występującym w polskiej kulturze tradycyjnej, bez ściśle określonego czasu i miejsca. Znajdą się na niej także odniesienia do współczesności. Akcenty współczesne rozłożone będą nierównomiernie, gdyż niektóre dawne zwyczaje straciły swoje zastosowanie i zostały zaniechane i zapomniane. Narodziny dzieci odbywają się w szpitalach, w sterylnych warunkach. Jedynie podczas chrztu odnajdujemy nawiązania do tradycji, dawnych obrzędów.

tys mnie zrodzila 03tys mnie zrodzila 04Wystawa jest skonstruowana w dwóch przestrzeniach: ludzkiej i boskiej. Boskie narodziny w centrum wystawy, zaś zewnętrzny krąg stanowią sekwencje opowiadające o ludzkich narodzinach.

Na ekspozycji zobaczyć możemy aranżację wnętrza domu- tradycyjnego miejsca porodu, przedmioty przygotowywane dla noworodków- ludowe kołyski, elementy stroju, ubranka i podarki ofiarowywane dziecku z okazji chrztu.

Jak przystało na wystawę festiwalową nie zabrakło na niej tematów, przedmiotów i zdjęć związanych z innymi religiami np. judaizmem. Zaprezentowaliśmy m.in. amulety dla położnicy, narzędzia medyczne wykorzystywane przy obrzezaniu; wyjaśniliśmy czym było wykupienie pierworodnego w społeczności żydowskiej.

W środkowej części sali pokazane zostały boskie narodziny poprzez obrazy, rzeźby, ikony, drzeworyty czy szopkę ludową.

Uzupełnieniem całości są elementy współczesne związane z narodzinami

Wystawie towarzyszy informator, w którym m.in. możemy przeczytać:

tys mnie zrodzila 05Porody odbywały się w domu. Osobą niezbędną przy rozwiązaniu była babka- doświadczona, zwykle starsza kobieta, która służyła pomocą całej okolicy. Czynności przez nią podejmowane nazywano babieniem. Za pomocą działań znanych z medycyny ludowej, tradycyjnego zielarstwa, ale też różnych praktyk magicznych, babka pomagała kobiecie w porodzie, przyjmowała dziecko oznajmiała jego płeć, wykonywała pierwsza jego kąpiel, podawała do pocałowania rodzicom.[...]

Zachowanie mające ułatwić poród poprzez „otwarcie" za pomocą rozplatania warkoczy, rozwiązywania węzłów, otwierania szuflad czy nowsze- zdejmowania kolczyków, pierścionków to zasady obecnej w rytuałach przejścia magii Alkmeny. W trudniejszych przypadkach proszono księdza o wystawienie Najświętszego Sakramentu czy otwarcie Carskich Wrót w cerkwi..."

Wystawa przygotowana ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie uzupełniona o obiekty wypożyczone z:

  • - Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego we Włodawie,
  • - Muzeum Górnośląskiego w Bytoniu,
  • - Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej,
  • - Muzeum Zamojskiego w Zamościu,
  • - Muzeum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie,
  • - oraz prace Moniki Krajewskiej, Piotra Sztuczyńskiego, pocztówki przygotowane przez firmę „Pszczółka" i pamiątki rodzinne pracowników PME i MPŁ-W.

Scenariusz wystawy i tekst informatora: Alicja Mironiuk Nikolska
Komisarz wystawy: Małgorzata Podlewska-Bem
Oprawa plastyczna: Przemysław Klonowski